Co to jest CMS?

W SKRÓCIE

• CMS to oprogramowanie działające w przeglądarce internetowej, które pozwala w prosty i szybki sposób wprowadzać zmiany na stronie internetowej bez potrzeby ingerowania w kod HTML
• CMS to skrót z jęz. ang. od Content Management System - System Zarządzania Treścią
• Z systemu CMS można korzystać z dowolnej przeglądarki internetowej logując się do panelu użytkownika. Znajdują się w nim najważniejsze funkcje do modyfikowania treści, wyglądu oraz działania strony
• Edytowanie istniejących treści np. tekstów przypomina edycję tekstu w edytorze tekstowym, takim jak m.in. MS Word
• Systemy CMS mogą być autorskie (zaprojektowane od podstaw na indywidualne potrzeby), działające w oparciu o SaaS (Software as a Service - oprogramowanie jako usługa, w modelu abonamentowym) lub open source (najczęściej darmowe, z otwartym kodem źródłowym możliwym do modyfikacji)
• Prawie każdy CMS nadaje się na prowadzenie portalu internetowego, ale niektóre zostały specjalnie stworzone z myślą o prowadzeniu serwisów informacyjnych lub lokalnych
• Informację o tym, na jakim CMS działa strona internetowa można sprawdzić zaglądając w kod źródłowy strony lub dodatkowymi narzędziami
• ZOBACZ TEŻ: CMS 4media - wszystko, czego potrzebuje wydawca portalu informacyjnego w jednym miejscu

SPIS TREŚCI

1. CMS. Co to jest?
2. Co oznacza skrót CMS?
3. Jak działa CMS?
4. Panel CMS. Co to jest?
5. CMS prosty jak obsługa Worda
6. Rodzaje CMS
7. Który CMS na portal internetowy?
8. Przewagi CMS nad tradycyjną stroną
9. Jak sprawdzić, na jakim CMS jest strona?

CMS. Co to jest?

Zacznijmy od podstaw. CMS to system zarządzania treścią.

Z definicji CMS jest oprogramowaniem, które znacząco ułatwia tworzenie i prowadzenie serwisów internetowych nawet, jeśli teoretycznie nie ma się do tego odpowiednich kwalifikacji. Stronę bowiem tworzy się poprzez interfejs użytkownika.

W praktyce system CMS umożliwia tworzenie strony internetowej bez konieczności posługiwania się językami programowania, takimi jak HTML, CSS, JavaScript i inne. Nie trzeba więc zatrudniać informatyka do prowadzenia swojej strony. Systemy CMS są przy tym bardzo intuicyjne i przejrzyste.

Dzięki systemom CMS nawet laik może prowadzić stronę internetową. Ponadto CMS sprzyja ciągłym modyfikacjom zarządzanej strony, dlatego świetnie sprawdza się przy prowadzeniu np. portali lokalnych i informacyjnych, gdzie redaktorzy czy dziennikarze muszą w kilka minut opublikować kolejną ważną informację.

Ale nie tylko – blogi i inne strony www również korzystają z tego systemu. Wśród najbardziej rozpoznawalnych wymienić należy chociażby CMS Wordpress, który powstał w 2003 r. z myślą o osobach, które chcą prowadzić proste dzienniki internetowe, czy popularne do dziś blogi.

Szacuje się, że ok. 60% obecnie funkcjonujących stron bazuje na systemie zarządzania treścią.

Co ciekawe, same CMS-y nie należą do najnowszych. Za datę ich stworzenia uznaje się 1995 rok. To aż 26 lat temu! Oczywiście od tamtego czasu przeszły długą drogę i wiele udoskonaleń, dzięki którym są używane do dzisiaj.

Co oznacza skrót CMS?

CMS to skrót z języka angielskiego. To akronim od Content Management System.

Po polsku oznacza to: system zarządzania treścią. Można więc powiedzieć, że nazwa dość jasno tłumaczy, do czego służy to narzędzie. To system, który pomaga w prosty, szybki i często wizualny sposób zmieniać zawartość strony internetowej bez potrzeby korzystania z oprogramowania do edycji HTML.

Jak działa CMS?

System CMS pozwala przede wszystkim szybko zmienić istniejącą treść na stronie.

Zmieniłeś siedzibę biura i potrzebujesz zaktualizować adres na podstronie z danymi kontaktowymi? Zrobisz to w CMS.

Poszerzyłeś zakres swoich usług i chcesz poinformować o nowościach na swojej stronie internetowej? Zrobisz to w CMS.

Chcesz zmienić lub dodać zdjęcia? Zrobisz to w CMS.

Tak w wielkim skrócie można powiedzieć, że działa CMS.

Po prostu wprowadzasz w CMS zmiany, tak jakbyś edytował treść w dokumencie tekstowym.

To jednak nie wszystko. Masz też możliwość edytowania wyglądu przy użyciu gotowych szablonów i motywów, znanych również jako "skórki". Dzięki temu wystarczy zmienić ustawienia graficzne strony, a tekst sam się do nich dostosuje.

Można również pobierać dodatkowe wtyczki i instalować rozszerzenia, zwiększające funkcjonalność naszej strony internetowej (w zależności od rodzaju CMS - nie wszystkie dają takie możliwości).

Olbrzymią zaletą CMS jest jednak przede wszystkim łatwość edycji treści.

Przed pojawieniem się CMS-ów aby edytować swój portal, należało pobrać jego zawartość, edytować ją, a następnie wgrać ją ponownie. Jak nietrudno się domyślić, był to bardzo czasochłonny proces sprzyjający pomyłkom.

Dzięki systemom CMS w zdecydowanej większości przypadków nie trzeba już korzystać z zaawansowanych edytorów kodów HTML.

Wystarczy zalogować się do CMS poprzez przeglądarkę internetową, aby móc zmienić istniejący artykuł na stronie, czy jednym kliknięciem dodać kolejną podstronę i wypełnić ją tekstem, obrazkami, czy multimediami.

Skoro już wiemy, jak działają systemy zarządzania treścią, dowiedzmy się, przy pomocy jakich narzędzi korzystać z systemów CMS.

Panel CMS. Co to jest?

Trudno jest mówić o CMS-ach i nie wspomnieć o panelu CMS. Co to jest?

To właśnie panel CMS pozwala nam na modyfikowanie naszej strony. Jest łatwo dostępny z poziomu przeglądarki internetowej, co jest olbrzymią zaletą.

Panel CMS zawiera szereg opcji dotyczących wyglądu i funkcjonalności serwisu. Znaleźć w nim można m.in. całą zawartość portalu, artykuły, wszystkie podstrony, czy też przejrzeć bazę wgranych multimediów.

W panelu jako administratorzy możemy też wykonać wiele innych operacji, nawet tych bardziej zaawanasowanych, wymagających prostej edycji kodu html strony.

Można z niego korzystać także za pośrednictwem pobranej aplikacji, odpowiedniej wybranemu przez nas systemowi zarządzania treścią.

Mając dostęp do internetu i laptopa możemy edytować naszą stronę niezależnie od tego, gdzie jesteśmy. CMS umożliwia modyfikację portalu paru osobom. Istnieje także opcja przypisania moderatorom strony funkcji, dzięki którym będą mieli jasno określone obowiązki.

CMS prosty jak obsługa Worda

Edycja i wprowadzanie nowych treści w CMS opiera się na systemie WYSIWYG, czyli What You See Is What You Get. W dosłownym tłumaczeniu - dostajesz to, co widzisz.

System WYSIWYG wygląda jak edytor tekstowy, przypominający np. Microsoft Word. Aby osiągnąć zamierzony efekt wizualny korzystając z systemu CMS nie musimy więc wpisywać poleceń, a jedynie po prostu napisać i sformatować tekst. Tyle i aż tyle!

W takim edytorze tekstowym w CMS możesz sformatować tekst, dodać nagłówki, podzielić treść na akapity, osadzić multimedia, takie jak obrazki i zdjęcia, filmy z YouTube oraz umieścić linki do innych stron.

Oczywiście w zależności od szablonu lub dedykowanego rozwiązania edycja konkretnej podstrony w CMS może opierać się na większej liczbie elementów i wybiegać o wiele dalej, niż tylko edytor WYSIWYG.

Przykładowo w CMS 4media już w samym edytorze tekstowym zostało wydzielone specjalne miejsce - Wstęp, czyli lead artykułu newsowego. Formatuje się on automatycznie na wizualny wstęp do każdego opublikowanego na portalu artykułu (screen poniżej) oraz jest wyposażony w specjalne znaczniki html, które przekazują dodatkową informację dla robotów Google w kodzie strony.

Rodzaje CMS

W dzisiejszym świecie mamy dostęp do szerokiego wachlarza systemów CMS. Jest ich wiele, a to, jaki wybierzemy, zależy tylko od naszych preferencji, potrzeb i rodzaju biznesu, jaki chcemy prowadzić.

Najpopularniejsze są trzy rodzaje systemów CMS. Autorskie, SaaS i z otwartym kodem źródłowym, znane szerzej pod nazwą „open source”.

Autorskie systemy CMS

Autorskie systemy CMS są zapewniane przez firmy i zazwyczaj są spersonifikowane, przystosowane dokładnie do potrzeb naszej firmy i naszej strony. 

Zyskujemy wsparcie w prowadzeniu portalu i osobiste podejście do prowadzonego przez nas biznesu.

Autorski CMS jest płatny i wymaga na samym starcie od zamawiające (wydawcy portalu) przynajmniej podstawowego projektu, jak strona czy portal ma wyglądać oraz jakie funkcjonalności są potrzebne.

CMS jako SaaS

Systemy SaaS (Software as a Service) działają na zasadzie usługi abonamentowej.

Ponieważ ten typ CMS jest współdzielony przez wiele firm, nie mają one dostępu do kodu źródłowego.

Jest niewątpliwie najprostszy w obsłudze i dobrze sprawdza się w prowadzeniu stron, czy portali internetowych.

Możliwość ingerowania w oprogramowanie i kod jest jednak bardzo ograniczona, co dla jednych jest wadą, a dla innych zaletą.

Chcąc wprowadzić indywidualne zmiany na na portalu przeważnie potrzebna jest ingerencja działu technicznego i programistów.

Z drugiej strony nie trzeba się obawiać, że w razie problemów technicznych czy jakichkolwiek błędów w działaniu portalu czy strony zostaniemy sami z problemem. 

Dział techniczny czuwa nad poprawnością działania CMS i jego dostępnością 24/7 reagując na bieżąco na wszelkie zagrożenia i błędy.

Systemy CMS działające jako SaaS są również regularnie aktualizowane i rozwijane o nowe funkcje i możliwości.

CMS open source

Rozwiązanie open source ma tę zaletę, że jest bezpłatne, oraz pozwala na instalowanie wielu wtyczek i modyfikacji, które pomogą nam osiągnąć zamierzony efekt.

Minusem są częste aktualizacje, po których na naszym portalu może coś zacząć szwankować. Problem przybiera na sile, jeżeli np. mamy dużo zainstalowanych wtyczek, które do prawidłowego działania potrzebują również zaktualizowanego systemu CMS.

Czasami też szablon strony, z którego korzystamy do prowadzenia własnej witryny, może okazać się bardziej podatny na ataki hakerskie lub infekcje złośliwym oprogramowaniem. Często z takimi problemami musimy uporać się sami, ponieważ autorzy tzw. "skórek" mogą żądać dodatkowej opłaty za naprawę błędu lub w ogóle nie przejąć się naszym problemem.

Istnieje bardzo wiele systemów zarządzania treścią opartych o otwarty kod źródłowy. Do najpopularniejszych z nich należą WordPress, Joomla! i Drupal. Wśród nich największym zainteresowaniem cieszy się ten pierwszy. Szacuje się, że korzysta z niego ok. 40% stron bazujących na CMS.

Który CMS na portal internetowy?

Jaki CMS na portal? To zależy ;)

Nie ma idealnych rozwiązań, dlatego warto przed podjęciem decyzji przetestować kilka dostępnych na rynku rozwiązań.

W przypadku CMS open source będzie to najłatwiejsze, ponieważ większość z nich, takich jak m.in. Wordpress, Drupal czy Joomla! jest darmowa.

Trudności mogą jednak przysporzyć szablony dedykowane portalom internetowym, które w bezpłatnych wersjach mogą być mocno ograniczone a płatne po prostu poza naszym zasięgiem finansowym. Ponadto zakupienie takiego szablonu wiąże się z dostosowaniem go do indywidualnych potrzeb i edycją stockowych, przykładowych treści.

Często nie obejdzie się też bez pomocy programisty lub informatyka. Inaczej pozostaje nam samodzielna walka i szukanie poradników w internecie, co może być równie ekscytujące, co frustrujące.

Autorskie systemy CMS, podobnie jak systemy CMS typu SaaS, mogą być już na starcie zaprojektowane z myślą o prowadzeniu własnego serwisu internetowego.

W praktyce będą więc posiadały szereg modułów czy widgetów charakterystycznych dla portali internetowych, takich jak pasek informacyjny “Z ostatniej chwili”, moduł ogłoszeń drobnych, katalog lokalnych firm, a nawet moduł z prognozą pogody.

Do Twojej dyspozycji pozostaje także aktywny dział techniczny, czy dedykowany opiekun klienta, który może pomóc Ci przy konfiguracji portalu lub pokazać np. podczas wideorozmowy czy wideoprezentacji wszystkie możliwości systemu CMS.

Przykładowo wybierając CMS 4media najpierw możesz zobaczyć wersję testową swojego portalu internetowego - tzw. “betę”. Zobaczysz, jak w rzeczywistości będzie wyglądał serwis i otrzymasz jego klikalną wersję.

Podczas wideorozmowy zostaną również zaprezentowane wszystkie funkcjonalności dostępne w systemie CMS oraz przekonasz się, jak możesz zarządzać portalem i wprowadzać zmiany, które od razu staną się widoczne dla użytkowników.

Przewagi CMS nad tradycyjną stroną:

• Intuicyjna, samodzielna obsługa - nie trzeba zatrudniać informatyka.
• Nie musisz mieć specjalistycznej wiedzy o językach programowania, takich jak CSS, JavaScript, HTML i inne.
• Łatwe edytowanie zamieszczanych treści m.in. poprzez edytor tekstowy.
• Przejrzystość.
• Możliwość korzystania z gotowych szablonów.
• Indeksowanie danych ułatwiające wyszukiwanie.
• Prowadzenie strony sprzyjające SEO.
• Wiele gotowych motywów i wtyczek.
• Całościowa kontrola nad zawartością portalu.
• Możliwość wybrania CMS-u sprzyjającego prowadzeniu naszej działalności.

Jak sprawdzić, na jakim CMS jest strona?

Kiedy wiesz już, że chcesz prowadzić własny portal internetowy, zapewne robisz analizę konkurencji.

Sprawdzasz inne, konkurencyjne portale internetowe i serwisy, wybierasz te, które Ci się podobają i dochodzisz do wniosku, że chciałbyś mieć podobny. Jedną z rzeczy, które będziesz wówczas sprawdzał będzie to, na jakim CMS jest strona.

W ten sposób będziesz mógł podejrzeć wiele korzystnych rozwiązań wynikających z z samego systemu CMS.

Odkrycie, z jakiego systemu zarządzania treścią korzystają konkurenci pozwoli ci oszacować, jakie są ich wydatki na prowadzenie strony. Być może CMS, z którego korzystają, sprawdzi się również u Ciebie?

Jak więc sprawdzić, na jakich systemach zarządzania treścią są oparte strony?

Zobacz, co jest w stopce strony

Zacznijmy od ręcznego sposobu sprawdzenia. Zanim zaczniemy grzebać w kodzie źródłowym strony, warto spojrzeć, czy np. w stopce nie została umieszczona nazwa podanego systemu CMS.

W systemach CMS open source lub SaaS, takich jak np. CMS 4media, informację o systemie znajdziesz właśnie w stopce.

Wywołaj stronę 404 - Not Found

Jeśli stopka nie zawiera informacji o CMS, możemy spróbować wywołać stronę „404 Not Found”.

Możemy to zrobić wpisując po adresie URL strony /dowolnytekst, czyli np. www.adresstrony.pl/dowolny-ciąg-znaków. Najprościej mówiąc - chodzi o to, żeby wywołać w przeglądarce taką stronę w obrębie domeny, która z największym prawdopodobieństwem nie istnieje.

Kiedy się to uda, sprawdź, czy na stronie nie widać logotypu charakterystycznego dla danego systemu CMS. Logo może znajdować się m.in. w favicon na karcie przeglądarki lub po prostu gdzieś w którymś miejscu na stronie.

Poszukaj strony logowania do panelu CMS

Można też próbować przejść do ekranu logowania, gdzie często będzie widać logo wykorzystywanego systemu zarządzania treścią.

W tym celu po bazowym adresie strony, np. www.portalcms.pl, dopisz jedną z poniższych wariacji:

• /admin,
• /admin.php,
• /administrator,
• /login.php,
• /wp-admin.

Minus tego rozwiązania jest taki, że zależnie od strony, nie każdy tekst zadziała – to czasochłonna metoda prób i błędów.

Jeśli jednak któraś z powyższych opcji zaprowadzi Cię do strony logowania, przyjrzyj się, czy widzisz na niej logotyp charakterystyczny dla któregoś ze znanych Ci systemów CMS.

Zajrzyj w kod źródłowy

Jeśli powyższe metody zawiodą, pora zanurzyć się w kod źródłowy.

W tym celu po wejściu na interesującą nas stronę klikamy F12 lub Ctrl+U, albo prawym przyciskiem myszy, a następnie z podręcznego menu wybieramy „Wyświetl źródło strony”. 

Zależnie od wybranej przez nas opcji, albo z prawej strony wysunie się panel, albo kod otworzy się w nowej karcie.

Następnie klikamy Ctrl+F i przy użyciu kluczowych fraz szukamy interesujących nas fragmentów, oryginalnych dla poszczególnych CMS-ów.

Wordpress: "wp-content" wskazuje, że strona niemal na pewno jest oparta o najpopularniejszy CMS, WordPress, dlatego warto zacząć od tego hasła.

Joomla! wpisujemy "assets" albo "templates". To charakterystyczne elementy, które w 90% przypadków występują na stronach działających w oparciu o ten CMS.

Drupal: poszukaj "drupal". Hasło może się pojawić w różnych kombinacjach np. data-drupal, drupal-selector i inne.

Żadna z metod nie działa. Co robić? Narzędzia do wykrywania, jaki to CMS

Istnieją także autorskie systemy zarządzania treścią. Ich wykrycie poprzez wpisywanie powyższych haseł jest bardzo utrudnione, bowiem jest ich mnóstwo, a ilość słów kluczowych - niezliczona.

Jeżeli wywoływanie strony błędu 404 albo strony logowania nie zadziałało, najprościej będzie skorzystać z automatycznych sposobów wykrywania CMS-ów.

Narzędzia do wykrywania CMS:

What CMS

W celu automatycznego wykrycia systemu CMS możemy skorzystać z jednej z licznych stron do tego przeznaczonych.

Przykładem może być whatcms.org. Po wpisaniu adresu URL interesującej nas strony dowiemy się nie tylko z jakiego CMS-u korzysta, ale także jaki jest jej język programowania i wiele więcej.

Narzędzie świetnie sprawdza się do analizy stron opartych na popularnych CMS-as i platformach sprzedażowych, niestety nie wykryje mniej popularnych CMS-ów, w tym SaaS oraz autorskich.

Built With

Bardziej zaawansowanym narzędziem, oferującym szersze możliwości, jest builtwith.com.

Informacja o systemie zarządzania treścią tonie w morzu innych informacji na temat wyszukanego portalu, takich jak m.in. kody śledzące użytkowników, widgety, a nawet profil przekierowań.

Minusem strony jest fakt, że użytkownik ma tylko ograniczoną ilość darmowych wyszukiwań.

Wappalyzer

Kolejnym narzędziem jest wappalyzer.com, które oprócz przeglądarkowej wersji ma swoje rozszerzenie jako wtyczka do przeglądarek Chrome oraz Firefox.

Oprócz informacji o systemie CMS możemy wykonać także sprawdzić informacje technologiach, podobnie jak w przypadku Built With.

Na zakończenie

CMS to narzędzie, które zrewolucjonizowało proces tworzenia i zarządzania stronami internetowymi. 

Dzięki niemu można stworzyć stronę od podstaw, z łatwością dodawać treści, obrazy, a także integrować strony z narzędziami SEO i marketingowymi. Bez względu na to, czy zarządzasz małą stroną, czy dużym portalem – CMS umożliwi Ci pełną kontrolę nad zawartością.

Jeśli temat CMS-ów dalej Cię intryguje, testowałeś już te najpopularniejsze, ale nadal to nie jest to, możesz śmiało przetestować CMS 4media stworzony z myślą o wydawcach i portalach lokalnych.

W najbliższym czasie na naszej stronie pojawi się też więcej treści na temat systemów zarządzania treścią. Koniecznie wróć do nas i je sprawdź!